I don’t know beans, do I? – Bạn biết có hạt đậu không?
(for the Goodbye to the 40th Anniversary of the Vietnam War exhibition)
Kịch bản: gồm 3 bước
Các câu chuyện:
(Tóm tắt câu chuyện như sau:
Nàng công chúa và hạt đậu
Hans Christian Andersen
Ngày xưa, có một hoàng tử muốn cưới một nàng công chúa, nhưng công chúa phải cho ra công chúa, phải hoàn thiện toàn mỹ. Hoàng tử bèn chu du khắp thiên hạ để kén vợ. Công chúa thì chẳng thiếu gì, nhưng nàng nào cũng có vài nhược điểm hoặc tật xấu. Thế là một ngày kia, hoàng tử đành buồn rầu trở về nhà.
Đến tối, nổi lên một cơn giông tố kinh khủng. Mưa ào ào như xối. Có tiếng gõ cửa lâu đài. Lão vương thân chinh ra mở cửa.
Bên ngoài là một nàng công chúa, nhưng mưa gió đã làm cho nàng tiều tụy quá thể. Đầu tóc, quần áo nàng võng những nước và còn nhỏ giọt từ mũi xuống giầy nàng. Nàng tự giới thiệu nàng là công chúa toàn thiện toàn mỹ mà hoàng tử đang chờ đợi. Hoàng hậu nghĩ thầm: "Được, cứ để xem xem !" . Rồi hoàng hậu vào buồng ngủ thắp đèn lên và nhét một hạt đậu xuống dưới đệm giường. Sau đó ngài đặt hai mươi cái đệm chồng lên trên cái đệm đã đặt trước. Đấy chính là cái giường dành cho công chúa.
Sáng ra người ta hỏi thăm đêm qua nàng ngủ có yên giấc không. Nàng đáp :
- Suốt đêm tôi không chợp mắt, vì nằm phải vật gì răn rắn, thâm tím cả mình mẩy.
Hoàng hậu bèn phán :
- Công chúa ra công chúa thật ! Đây chính là nàng công chúa toàn thiện toàn mỹ, nằm trên hai mươi lần đệm nàng vẫn thấy đau vì một hạt đậu.
Hoàng tử cưới nàng làm vợ và hạt đậu được bày trong một phòng triển lãm, đến giờ vẫn vào xem được, vì chưa có ai lấy đi cả.
Chuyện tôi kể đến đây là hết và tôi xin cam đoan với các bạn là chuyện có thật đấy.)
Chè đậu đen được ăn trong dịp Tết giết sâu bọ ( xua đuổi những điều xấu)
Cũng thật lạ là một vài “niềm tin” lại được “xác tín” bằng cách đưa vào miệng rồi trôi xuống dạ dày và được cảm nhận, “chứng thực” bởi chính bản thân người ăn đó mà thôi.
Cái may mắn bỗng được mang tới, cái xấu được hóa giải bằng cách đơn giản nhưng “thiết thực” như thế đó.
Ví dụ như “not know beans”, “spill the bean”, “full of beans”…
Slang definitions & phrases for not know beans
verb phrase
(Variations: diddly or diddley or diddly-damn or diddly-poo or diddly-poop ordiddly-shitor diddly-squat or diddly-squirt or diddlywhoop or shit or squat orzilch or zip may replace beans)
To be very ignorant; not know even the fundamentals •In each case the positive and negative idiom have the samemeaning : You don't know beans, do you?/ may have been England's greatest mathematical puzzle inventor, but he knew beans about spidersand flies
[1833+; entry form an old joke question, found by 1830, ''How many blue beans make five white?'']
Và như vậy, nhân dịp Tạm biệt 40 năm kỷ niệm chiến tranh Việt Nam, tại sao mình không nấu một nồi chè đậu, ngắm nhìn hạt đậu trong triển lãm và tôi đoán có lẽ chủ đề về cuộc chiến cũng như các câu chuyện khác sẽ được trao đổi, bàn tán quanh nồi chè đậu ngọt ngào này.
(* in someone's shoes, in a position or situation similar to that of another)
I don’t know beans, do I?
2015
installation and performance
mung beans, installation on bed,
to be cooked as offer of a shared dessert on the potluck/opening event of the exhibition
also to be dropped into guests coming to visit the exhibition
In Engish, there are contradicted meanings in different proverbs such as “not know beans”, “spill the bean”, “full of beans”. In slang, "not know beans" it also means to be ignorant; not know even the fundamentals. Meanwhile, idiom "full of beans" means stupid or annoyance, and "spill the beans" means to disclose a secrete.
Beans also indicate the discomfort. In the story 'Princess and the Bean' by Hans Christian Andersen, the princess could feel the discomfort the bean caused her even it was covered under twenty mattresses.
In Vietnamese culture, beans is symbol of luck. Students eat beans before taking exam because in Vietnamese, beans also literary means "to pass".
Growing up in Saigon after the war, I learned about it from my family, from friends, and also strangers. I always assume that there is something even larger than what I know. Even my existence today, I don't doubt if it has something to do with the stories told by the people around me. Thus, this work is an exploration of slang, proverb, the use of language, tradition and communication, superstition and believes, and secrets.
(for the Goodbye to the 40th Anniversary of the Vietnam War exhibition)
Kịch bản: gồm 3 bước
- Sắp đặt: Hạt đậu (đậu đỏ) đặt trên giường (hay dưới tấm trải giường (được lật lên?))
- Trình diễn: Nấu chè đậu (các loại đậu: đậu đỏ, đậu xanh, đậu đen…) mời các bạn cùng ăn trong lúc xem triển lãm và trò chuyện
- Hành động: Lén bỏ vào mỗi chiếc giày của khách đến tham dự một hạt đậu
Các câu chuyện:
- Chuyện của tôi: Chiến tranh Việt Nam, đây là cuộc chiến mà tôi được học, được đọc, được nghe kể lại từ ngay trong chính gia đình mình, từ những người thân đã gián tiếp hoặc trực tiếp tham gia vào cuộc chiến và thực sự sống qua thời kỳ đó, từ sách báo, từ những người bạn, người quen, người lạ... Và chắc chắn là có điều gì đó to lớn hơn, nhiều hơn mà những gì tôi được biết. Được sinh ra vào đầu những năm 80, tôi cũng không trực tiếp cảm nhận được câu chuyện đó. Tuy vậy, thời gian không dừng lại và ngay cả chính sự hiện diện của bản thân tôi, bây giờ, không thể phủ nhận đã là một phần trong câu chuyện lịch sử này.
- Chuyện cổ tích: Một trong những truyện cổ tích mà tôi được đọc, gây ấn tượng cho tôi từ hồi còn nhỏ. Đó chẳng phải là một truyện dân gian Việt Nam mà là truyện cổ Andersen, vượt qua biên giới của các quốc gia và đến với trẻ em lẫn người lớn khắp nơi. Chắc nhiều người cũng biết câu truyện này: Nàng Công Chúa và Hạt Đậu
(Tóm tắt câu chuyện như sau:
Nàng công chúa và hạt đậu
Hans Christian Andersen
Ngày xưa, có một hoàng tử muốn cưới một nàng công chúa, nhưng công chúa phải cho ra công chúa, phải hoàn thiện toàn mỹ. Hoàng tử bèn chu du khắp thiên hạ để kén vợ. Công chúa thì chẳng thiếu gì, nhưng nàng nào cũng có vài nhược điểm hoặc tật xấu. Thế là một ngày kia, hoàng tử đành buồn rầu trở về nhà.
Đến tối, nổi lên một cơn giông tố kinh khủng. Mưa ào ào như xối. Có tiếng gõ cửa lâu đài. Lão vương thân chinh ra mở cửa.
Bên ngoài là một nàng công chúa, nhưng mưa gió đã làm cho nàng tiều tụy quá thể. Đầu tóc, quần áo nàng võng những nước và còn nhỏ giọt từ mũi xuống giầy nàng. Nàng tự giới thiệu nàng là công chúa toàn thiện toàn mỹ mà hoàng tử đang chờ đợi. Hoàng hậu nghĩ thầm: "Được, cứ để xem xem !" . Rồi hoàng hậu vào buồng ngủ thắp đèn lên và nhét một hạt đậu xuống dưới đệm giường. Sau đó ngài đặt hai mươi cái đệm chồng lên trên cái đệm đã đặt trước. Đấy chính là cái giường dành cho công chúa.
Sáng ra người ta hỏi thăm đêm qua nàng ngủ có yên giấc không. Nàng đáp :
- Suốt đêm tôi không chợp mắt, vì nằm phải vật gì răn rắn, thâm tím cả mình mẩy.
Hoàng hậu bèn phán :
- Công chúa ra công chúa thật ! Đây chính là nàng công chúa toàn thiện toàn mỹ, nằm trên hai mươi lần đệm nàng vẫn thấy đau vì một hạt đậu.
Hoàng tử cưới nàng làm vợ và hạt đậu được bày trong một phòng triển lãm, đến giờ vẫn vào xem được, vì chưa có ai lấy đi cả.
Chuyện tôi kể đến đây là hết và tôi xin cam đoan với các bạn là chuyện có thật đấy.)
- Chuyện dân gian: Dân gian (Việt Nam) có những niềm tin đơn giản ngây thơ, hay có thể gọi là sự mê tín nho nhỏ mà ở khía cạnh nào đó thành ra “dễ thương” bởi sự vô hại của nó: Các thí sinh trước mùa thi thường ăn hoặc được cha mẹ cho ăn chè đậu đỏ. Mà theo phát âm “đậu” của hạt đậu có nghĩa là đỗ đạt và màu sắc đỏ có nghĩa là may mắn.
Chè đậu đen được ăn trong dịp Tết giết sâu bọ ( xua đuổi những điều xấu)
Cũng thật lạ là một vài “niềm tin” lại được “xác tín” bằng cách đưa vào miệng rồi trôi xuống dạ dày và được cảm nhận, “chứng thực” bởi chính bản thân người ăn đó mà thôi.
Cái may mắn bỗng được mang tới, cái xấu được hóa giải bằng cách đơn giản nhưng “thiết thực” như thế đó.
- Chuyện ngôn ngữ: Trong một ngữ cảnh khác (tại nơi làm “Tạm biệt 40 năm kỷ niệm chiến tranh Việt Nam” mà tác phẩm này tham gia) thì hạt đậu = bean cũng được dùng với các nghĩa ẩn dụ khác, đặc biệt là trong các thành ngữ:
Ví dụ như “not know beans”, “spill the bean”, “full of beans”…
Slang definitions & phrases for not know beans
verb phrase
(Variations: diddly or diddley or diddly-damn or diddly-poo or diddly-poop ordiddly-shitor diddly-squat or diddly-squirt or diddlywhoop or shit or squat orzilch or zip may replace beans)
To be very ignorant; not know even the fundamentals •In each case the positive and negative idiom have the samemeaning : You don't know beans, do you?/ may have been England's greatest mathematical puzzle inventor, but he knew beans about spidersand flies
[1833+; entry form an old joke question, found by 1830, ''How many blue beans make five white?'']
Và như vậy, nhân dịp Tạm biệt 40 năm kỷ niệm chiến tranh Việt Nam, tại sao mình không nấu một nồi chè đậu, ngắm nhìn hạt đậu trong triển lãm và tôi đoán có lẽ chủ đề về cuộc chiến cũng như các câu chuyện khác sẽ được trao đổi, bàn tán quanh nồi chè đậu ngọt ngào này.
(* in someone's shoes, in a position or situation similar to that of another)
I don’t know beans, do I?
2015
installation and performance
mung beans, installation on bed,
to be cooked as offer of a shared dessert on the potluck/opening event of the exhibition
also to be dropped into guests coming to visit the exhibition
In Engish, there are contradicted meanings in different proverbs such as “not know beans”, “spill the bean”, “full of beans”. In slang, "not know beans" it also means to be ignorant; not know even the fundamentals. Meanwhile, idiom "full of beans" means stupid or annoyance, and "spill the beans" means to disclose a secrete.
Beans also indicate the discomfort. In the story 'Princess and the Bean' by Hans Christian Andersen, the princess could feel the discomfort the bean caused her even it was covered under twenty mattresses.
In Vietnamese culture, beans is symbol of luck. Students eat beans before taking exam because in Vietnamese, beans also literary means "to pass".
Growing up in Saigon after the war, I learned about it from my family, from friends, and also strangers. I always assume that there is something even larger than what I know. Even my existence today, I don't doubt if it has something to do with the stories told by the people around me. Thus, this work is an exploration of slang, proverb, the use of language, tradition and communication, superstition and believes, and secrets.